Kriz

Kişiye kendini köşeye sıkışmış ve çaresiz hissettiren, kişinin edindiği becerilere ve geçmiş deneyimlere rağmen baş edemediği ve sonuç olarak kişinin ruhsal dengesini bozan yaşam olaylarına "psikososyal kriz" denir.

Krize neden olan yaşam olayları doğal afetler (deprem, sel gibi), savaşlar ve trafik kazaları gibi felaketler dışında bireysel zorlanmalar da olabilir. Örneğin ergenlik, menapoz, boşanma, işsiz kalma gibi durumlar krize yol açabilir.

Kriz söz konusu olduğunda kişi 4 evreden geçer. İlk evre şok evresidir, kişi durumu inkar eder. İkinci evre reaksiyon evresidir, kişi gerçekle yüzleşmeye başlar, destek alamazsa bu evrede takılıp kalabilir. Üçüncü evre işlem evresidir, kişi hayatına geri dönmeye ve travmatik olaydan uzaklaşmaya başlar. Dördüncü evre ise yeniden uyum evresi olup kişinin kendini ve ilişkilerini toparladığı son evredir.

Kişi krizle baş edemezse ortaya saldırgan davranışlar (intihar, cinayet gibi) çıkabilir. Kriz ruhsal hastalıklara neden olabilir veya kişide çeşitli bedensel yakınmalar ortaya çıkabilir. Böylesi durumlarda yapılan psikiyatrik tedaviye "krize müdahale" denir. Bu müdahalede amaç kişiyi kendine yardım edecek hale getirmektir.