Bağımlılık kişinin hayatında belirgin sorunlara neden olduğu halde bir maddenin kullanılmasına ısrarla devam edilmesi halidir. Sigaranın içindeki nikotin şiddetli bağımlılık yapan bir maddedir. Bağımlı kişi sigara içmediğinde sinirlilik, gerginlik, uykusuzluk, baş dönmesi, titreme, kasılma gibi yoksunluk belirtileri ortaya çıkar. Bağımlı kişi bu yoksunluk belirtileri nedeniyle de sigarayı bırakmakta zorluk çeker.

Türkiye’de 20 yaş üzeri erkeklerin %72'sinde, kadınların ise %53'ünde sigara içme alışkanlığının olduğu tahmin edilmektedir. Ergenlerde ailede sigara içiliyor olması, bedensel çalışmayı gerektiren işler, erkek olmak, yüksek gelir düzeyi risk faktörlerindendir. Kişilik yapısı ve şartlanma da önemlidir. Depresyon gibi ruhsal bozukluklarda da sigara içme davranışı artar.

Sigara akciğer, kalp ve damar hastalıklarına, çeşitli kanserlere, cinsel işlev bozukluklarına, erken menapoza yol açmaktadır. Her 5 ölümden 1'i sigaraya ilişkin ölümdür. Sigara dumanının üçte ikisi solunan havaya karıştığından, bulunulan ortamda sigara içiliyorsa dumanı soluyan kişilere "pasif içici” denir. Pasif içicilerde de akciğer ve kalp hastalıklarıyla kanserlerin arttığı bilinmektedir.

Demek ki sigarayı bırakmak, kişinin kendi sağlığı için yapabileceği en önemli eylemlerden biridir. Sigarayı bıraktıktan 1 yıl sonra kalp hastalığı riski %50 düşer, 10 yıl sonra akciğer kanseri riski %50'den fazla düşer, 15 yıl sonra ölüm riski içmeyenle aynı seviyeye geriler. Bırakır bırakmaz zaten maddi yük azalmış ve görünüşünüz düzelmiş olur.

Ortalama 4 denemeden sonra sigara bırakılabilir. Kendi başına bırakma olasılığı %4 civarındayken, profesyonel yardımla bu oran %50'ye kadar çıkar. Kişi sigarayı bırakmayı denerken ilk 3 ay kritiktir. İlk ay fiziksel belirtilerle, sonraki 2 ay ise ruhsal belirtilerle mücadele edilmesi gerekir. Bir yıl geçmeden tam bırakmadan söz edilemez.

Kişi çeşitli aşamalardan geçerek sigarayı bırakır. İlk evre kişinin sigaranın olumsuz etkilerinin farkında olmadığı evredir. Bu evrede kişi sigarayı bırakmayı düşünmez bile. İkinci evre farkındalık evresidir. Artık en azından bırakmayı düşünmeye başlamıştır. Bunu karar verme evresi izler. Kişi bu evrede sigarayı azaltmak gibi çabalar sergiler ve bırakma gününü belirler. Bırakma günü geldiğinde ise artık eylem evresine geçilmiştir. Kişinin 1 yıl süresince sigara içmeden bu durumu sürdürmesi halinde ise tam bırakmadan bahsedilebilir. Arada tekrar sigara içmeler (kayma) olabilir, kişiye bu durumda cesaret vererek tekrar denemesi sağlanmalıdır.

Tedavide kişinin motivasyonunu artırmak, zorlanılan durumlarda destek olmak ve kesilme belirtileriyle baş etmesini kolaylaştırmak için ilaçla desteklemek gibi yöntemler kullanılmaktadır.